در تعريفي بسيار ساده، تصميم گيري عبارت است از انتخاب يک راه از ميان را ه هاي مختلف. همانطور که از اين تعريف مستفاد مي شود، کار اصلي تصميم گيرنده دريافت راههاي ممکن و نتايج ناشي از آنها و انتخاب اصلح ميان آنهاست، و اگر وي بتواند اين انتخاب را به نحوي درست و مطلوب انجام دهد تصميم هاي او موثر و سازنده خواهد بود.
تئوری انتخاب حوزة مطالعة بسیاری از رشتههای علوم انسانی است. مانند جامعه شناسی، فیزیولوژی، علوم سیاسی، روانشناسی، زیستشناسی اجتماعی و اقتصاد
نظریة انتخاب در حوزة اقتصاد مالی در تلاش است بخش نظاممند رفتار افراد را در انتخاب از میان گزینههای مصرف (سرمایهگذاری) توضیح دهد.
واژه UTILITY به معنای فایده و سودمندی است که در فارسی اکثراً به «مطلوبیت» ترجمه میشود؛ البته از لحاظ لغوی نادرست و از نظر معنا نامتناسب است؛ اما چون دو واژه فایده و سودمندی در متون اقتصادی در معنای دیگری رواج دارند برای اینکه ذهن خواننده را دچار سردرگمی نکند، بهتر است از همان واژه مطلوبیت به جای UTILITY استفاده شود
هر مصرفکننده به خاطر مصرف کالاها را گزینش میکند و هنگامی که آنرا مصرف میکند از مصرف آن لذت میبرد این نوع رضایتمندیای که مصرفکننده از مصرف کالا بدست میآورد در نظریه مطلوبیت با یک واحد فرضی به نام "یوتیل" اندازهگیری میشود؛ که در بيان علت انتخاب و نحوه تقاضا موثر است. این رضایت خاطری که از مصرف کالا و خدمات نصیب مصرفکننده میگردد مطلوبیت نامیده میشود
در واقع مزیت اصلی برتری تصادفی این است که میتواتند مارا به پی بدن شکلی از توابع مطلوب بودن سرمایه گذاران بر اساس اولویت بندی سبدهای مختلف سهام قادر سازد.
علاوه بر این برتری تصادفی به دلیل جهت گیری های غیر پارامتریک جذاب است در حالی که تحلیل میانگین واریانس فقط برای توابع مطلوب بودن درجه دوم یا توزیع بازدهی نرمال معتبر است.
نتیجه:
یک دارایی (یا پرتفوی)در صورتی بر دارایی دیگر برتری تصادفی دارد که در هر یک از حالات (طبیت)فرد از آن (دارایی اول) ثروت بیشتری کسب کند.
منابع:
1. کتاب تئوری های مالی، کاپلند، وستون
2. ماهنامه تدبیر، شماره ۱۶۸
3. لیپسی، ریچاردجی و هاربری، کالیب؛ اصول علم اقتصاد1، ارشاد فکری، نیکا، ص 88.
4. مقاله برتري تصادفی مبتنی بر صرف ارزش و رفتار ریسک گریزانه سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران
5. سایت همشهری آنلاین